Μία νέα μελέτη, που διεξήχθη στο Ισραήλ και παρουσιάστηκε από τη γυναικολόγο Jennia Michaeli, έρχεται να συσχετίσει την παρατεταμένη γονιμότητα σε μεγαλύτερη ηλικία με το μήκος των τελομερών στα λεμφοκύτταρα του αίματος. Πρόκειται για ένα συμπέρασμα που – αν επιβεβαιωθεί – θα μπορούσε να σημαίνει ότι η εξέταση των τελομερών στο αίμα ίσως είναι ένας εναλλακτικός τρόπος για να αποτιμήσουμε την ποιότητα των ωαρίων.
Τα τελομερή είναι σύμπλοκα πρωτεϊνών-DNA που βρίσκονται στις άκρες των χρωμοσωμάτων και παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην προστασία και τη σταθερότητα του γονιδιώματος. Έχει διαπιστωθεί ότι το μήκος των τελομερών συνδέεται με την γήρανση των κυττάρων: Όσο μικρότερα είναι, τόσο επιτείνεται η κυτταρική γήρανση, συμπεριλαμβανομένης και της γήρανσης των ωοθηκών. Ο μηχανισμός που οδηγεί στη συρρίκνωση των τελομερών κατά την ωοθηκική γήρανση δεν έχει ακόμα κατανοηθεί, αλλά πιστεύεται ότι αυτή προκύπτει από την μακρόχρονη έκθεση των πρωτογενών ωαρίων σε ελεύθερες ρίζες (οι γυναίκες γεννιούνται με τον αριθμό των ωαρίων που θα έχουν στην ενήλική τους ζωή). Έτσι, η συρρίκνωση των τελομερών μπορεί να είναι η αιτία για την πρόκληση πολυάριθμων καταστάσεων που συνδέονται με την ηλικία, όπως είναι και η υπογονιμότητα.
Όπως εξήγησε η Δρ. Michaeli, εκείνο που παρακίνησε τους ερευνητές να μελετήσουν τη σχέση των τελομερών με την παρατεταμένη γυναικεία γονιμότητα, ήταν οι ισχυρές ενδείξεις ότι οι γυναίκες που μένουν έγκυες σε μεγαλύτερη ηλικία είχαν συχνά και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Έτσι, επέλεξαν να μελετήσουν μητέρες μεταξύ 43 και 48 ετών που επιθυμούσαν να έχουν μία ακόμα εγκυμοσύνη. Η υπό εξέταση ομάδα απαρτίστηκε από μητέρες με παρατεταμένη γονιμότητα που κατά μέσο όρο είχαν ήδη 9 παιδιά και κατάφεραν να έχουν μια φυσιολογική σύλληψη μετά την ηλικία των 43 ετών. Η ομάδα αναφοράς περιέλαβε μητέρες με κανονική γονιμότητα που είχαν κατά μέσο όρο 6 παιδιά και δεν κατάφεραν να πετύχουν άλλη εγκυμοσύνη μετά την ηλικία των 41 ετών. Και στις δύο ομάδες έγινε εξέταση των τελομερών με βάση τα standard πρωτόκολλα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το μήκος των τελομερών των λεμφοκυττάρων στις γυναίκες της υπό εξέταση ομάδας ήταν πολύ μεγαλύτερο από εκείνα των γυναικών της ομάδας αναφοράς. Ωστόσο, μια δεύτερη στατιστική ανάλυση που εξέτασε συγκριτικά το μήκος των τελομερών ανάμεσα σε γυναίκες με ένα παιδί και σε πολύτεκνες γυναίκες ηλικίας 30-35 ετών, έδειξε ότι αυτό δεν συνδεόταν ιδιαίτερα με την τεκνοποίηση.
Η βασική μελέτη προέβλεπε επίσης μέτρηση της συγκέντρωσης AMH στην υπό εξέταση ομάδα γυναικών 6 μήνες μετά τον τοκετό και σύγκριση με την AMH των γυναικών της ομάδας αναφοράς. Αποδείχτηκε ότι και στις δύο ομάδες η ποσότητα AMH ήταν παρόμοια, πράγμα που σημαίνει ότι το απόθεμα των ωοθηκών δεν σχετίζεται με το μήκος των τελομερών. Σύμφωνα με το τελικό συμπέρασμα των ερευνητών, η παρατεταμένη γονιμότητα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα τριών παραγόντων: των δημογραφικών χαρακτηριστικών, του ωοθηκικού αποθέματος και της ποιότητας των ωαρίων, που συνδέεται με το μήκος των τελομερών.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η μελέτη γέννησε πολλά ερωτήματα. Π.χ τι γνωρίζουμε για το μήκος των τελομερών σε ωάρια με διαφορετικά χαρακτηριστικά, όπως η καλή ή η κακή ποιότητά τους, η ευπλοειδία ή ή ανευπλοειδία, τα ωάρια από μεγαλύτερες ή μικρότερες γυναίκες; Πολλά από τα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα. Η μελέτη αυτή ανοίγει μία ενδιαφέρουσα προοπτική στη διερεύνηση δεικτών που σχετίζονται με την ποιότητα των ωαρίων.
